Οι βαθμίδες αποτελούνται από δύο τεμνόμενα επίπεδα: ένα οριζόντιο, το πάτημα και ένα κατακόρυφο ή κεκλιμένο, υπαρκτό ή νοητό, το ύψος ή μέτωπο ή ρίχτυ. Η τομή των δύο αυτών επιπέδων ονομάζεται ακμή της βαθμίδας. Το οικοδομικό στοιχείο που φέρει τις βαθμίδες ονομάζεται βαθμιδοφόρος.  Ο χώρος, ανοικτός ή κλειστός, που περιέχει την ή τις κλίμακες ονομάζεται κλιμακοστάσιο, τα δε τμήματα των κλιμάκων μεταξύ των πλατύσκαλων ενός κλιμακοστασίου ονομάζονται βραχίονες.

Τα λειτουργικά στοιχεία μιας κλίμακας είναι:
▪ η κλίση
▪ η γραμμή ανάβασης
▪ ο φανός ή φανάρι
▪ το πλάτος
▪ η μεταρρύθμιση των βαθμίδων
▪ το μήκος
▪ τα πλατύσκαλα
▪ το σχήμα
▪ η μορφή
▪ τα υλικά κατασκευής και επένδυσης
▪ τα στοιχεία προστασίας και ασφάλειας του χρήστη

1. Κυκλικές σε μια ευρεία καμπύλη
2. Καμπύλες με σφηνοειδή σκαλοπάτια στη στροφή χωρίς πλατύσκαλο. Όταν ο χώρος δεν επιτρέπει πλατύσκαλο.
3. Σπειροειδείς με σφηνοειδή σκαλοπάτια στηριγμένα σ’ ένα κεντρικό στύλο στη θέση του φανού. Όταν υπάρχει περιορισμός χώρου. Είναι απότομες και η χρήση τους δύσκολη και όχι τόσο ασφαλής.
   
   

     Ισχύουν κανονισμοί που επιβάλλουν περιορισμούς ως προς τον τρόπο κατασκευής της σκάλας και το είδος των δομικών υλικών που θα χρησιμοποιηθούν. Απαιτούνται ηλεκτρονικά μέσα, συστήματα ανίχνευσης και καταβρεχτήρες Επιβάλλονται σχεδιαστικές υποχρεώσεις και περιορισμοί :

1. Για κτίρια > από 2 ορόφους ή με 2 ορόφους και επιφάνεια μεγαλύτερη από
   500τ.μ. τα κλιμακοστάσια πρέπει να είναι ικανά να ανακόπτουν τη φωτιά για
   μεγάλο χρονικό διάστημα (υλικό κυρίως σκυρόδεμα και λιγότερο χάλυβας)
2.  Για κτίρια > των 5ορόφων απαιτείται κλιμακοστάσιο απόλυτα ανθεκτικό στη
   φωτιά (αποκλειστικά μπετόν-αρμέ).
3.  Σε πολύ ψηλά κτίρια απαιτείται δεύτερο κλιμακοστάσιο ως έξοδος κινδύνου, που
   πρέπει να λειτουργεί ανεξάρτητα από την καθημερινή λειτουργία του κτιρίου και
   να έχει άμεση προστασία από τη φωτιά (πυρίμαχα υλικά, ειδικοί χρωματισμοί).

Σκόπιμο θα ήταν επίσης να προβλεφθούν στεγανοί χώροι συγκέντρωσης για
απόλυτη προστασία από καπνούς και φωτιά.

Ο τρόπος που θα κατασκευαστεί μια κλίμακα εξαρτάται από τη στατική λειτουργία της, το σκοπό τον οποίο θα εξυπηρετεί και τα υλικά με τα οποία θα δομηθεί. Ανάλογα με τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής τους οι κλίμακες διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες:

✓ Κλίμακες από φυσικούς λίθους
✓ Ξύλινες κλίμακες
✓ Μεταλλικές κλίμακες
✓ Κλίμακες από οπλισμένο σκυρόδεμα

Κλίμακες από φυσικούς λίθους

Στο παρελθόν ήταν πολύ διαδεδομένες οι κατασκευές κλιμάκων από φυσικούς λίθους. Οι λίθοι που χρησιμοποιούνταν ήταν σκληροί ψαμμόλιθοι, γρανιτικοί λίθοι και κυρίως μάρμαρα. Σήμερα σε ελάχιστες κατασκευές χρησιμοποιούμε ολόκληρους λίθους, όπως για παράδειγμα σε εξωτερικές κλίμακες μνημείων, κήπων, εισόδων.

Ξύλινες Κλίμακες

Πλεονεκτούν ως προς το ότι είναι ελαφριές, έχουν αντοχή και μπορούν να τοποθετηθούν εύκολα στο χώρο για τον οποίο προορίζονται. Τα κυριότερα μειονεκτήματα τους είναι το μεγάλο κόστος κατασκευής, ο κίνδυνος προσβολής τους από την υγρασία και η έλλειψη προστασίας από τη φωτιά. Τα ξύλα που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ξύλινων κλιμάκων είναι δρύς,
οξιά, ξύλο πεύκου, ή αφρικανικά ξύλα.

Μεταλλικές Κλίμακες

Κλίμακες κατασκευασμένες από μέταλλο (σίδερο, χάλυβα, αλουμίνιο) χρησιμοποιούνται κυρίως σε βιομηχανικά κτίρια, αποθήκες, βοηθητικές εγκαταστάσεις ή εξωτερικούς χώρους. Όταν είναι ευθύγραμμες, αποτελούνται από 2 σιδερένιους βαθμιδοφόρους, επάνω
στους οποίους προσαρμόζονται (συγκολλούνται συνήθως) τα σκαλοπάτια. Στις κυκλικές μεταλλικές κλίμακες ο φέρων οργανισμός αποτελείται από κεντρικό ορθοστάτη με τα πατήματα πακτωμένα επάνω του. Είναι άφλεκτες, ελαφριές, κατασκευάζονται γρήγορα με σχετικά χαμηλό κόστος, ενώ μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν εύκολα σε περίπτωση αλλαγής της χρήσης του χώρου. Αυτά τα πλεονεκτήματα τις κάνουν να έχουν μεγάλη εφαρμογή και στη βιομηχανία.

Κλίμακες από ωπλισμένο σκυρόδεμα

Σήμερα οι κλίμακες από οπλισμένο σκυρόδεμα έχουν ευρεία χρήση λόγω των πλεονεκτημάτων που προσφέρουν:
✓ Είναι άφλεκτες
✓ Κατασκευάζονται γρήγορα
✓ Παίρνουν οποιαδήποτε μορφή, μιας και η πλαστικότητα του οπλισμένου σκυροδέματος δίνει αυτή τη δυνατότητα.

Η στατική λειτουργία μιας κλίμακας καθορίζεται από τη λειτουργία των σκαλοπατιών που την αποτελούν.
Υπάρχουν οι εξής τρόποι στήριξης των σκαλοπατιών:
α. Τα σκαλοπάτια εδράζονται σε μια πλάκα ή στο έδαφος σε όλο τους το μήκος. Σ αυτή την περίπτωση δεν καταπονούνται σε κάμψη.
β. Είναι αμφιέριστα και στηρίζονται σε 2 βαθμιδοφόρους δοκούς.
γ. Είναι αμφιπροέχοντα σε μια κεντρική δοκό.
δ. Πακτώνονται στο ένα άκρο τους σε τοιχίο και λειτουργούν σαν πρόβολοι

Επίσης οι κλίμακες από οπλισμένο σκυρόδεμα μπορεί αν είναι χυτές ολόσωμες κατασκευές μαζί δηλαδή με το φέροντα οργανισμό του κτιρίου ή να είναι προκατασκευασμένες. 

Υλικά επένδυσης

Ανεξάρτητα από τα υλικά κατασκευής μια κλίμακα μπορεί να επενδυθεί με διάφορα υλικά : ξύλο, μάρμαρο, μοκέτα, πλαστικό, κεραμικά πλακίδια κλπ.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιλογή του υλικού επένδυσης είναι :
✓ η αντιολισθητικότητα,
✓ η ομοιογένεια,
✓ η σταθερότητα,
✓ η αντοχή στη χρήση και τις καιρικές συνθήκες (για εξωτερικές κλίμακες)
✓ η μικρή αντανακλαστικότητα και
✓ η ευκολία στον καθαρισμό και στη συντήρηση.

Τα στοιχεία που είναι απαραίτητα να αναγράφονται κατά τη σχεδίαση μιας κλίμακας είναι:
1. To πλάτος (α) της κλίμακας, από παρειά σε παρειά.
2. To μήκος (L) της κλίμακας που είναι η απόσταση από το πρώτο μέχρι το τελευταίο ρίχτι της.
3. To πλάτος (π) και το ρίχτι (υ) του σκαλοπατιού σε (εκατοστά), τα οποία πρέπει να αναγράφονται κοντά στην κάτοψη, ώστε να ανατρέχουμε σ’ αυτά.
4. Η γραμμή ανάβασης, η οποία περνάει 0.60 μ. από την εσωτερική παρειά της κλίμακας. Σχεδιάζεται πάντα σαν μια ευθεία γραμμή με ένα βέλος στην απόληξη της. To βέλος μάς κατευθύνει προς τη φορά ανάβασης.

5. Η αρίθμηση των αναβαθμών (ρίχτια – πατήματα). Δίπλα στη γραμμή ανάβασης γράφουμε τον αριθμό των ριχτιών, ξεκινώντας από το ένα, για το πρώτο ρίχτι, και συνεχίζοντας μέχρι το τελευταίο.
6. To σημείο διακοπής της κλίμακας.
Κάθε σκάλα ενοποιεί δύο επίπεδα. Στο επίπεδο της κάτοψης που μελετάμε ανήκουν μόνον οι πρώτοι αναβαθμοί. Οι τελευταίοι αναβαθμοί ανήκουν στο επόμενο επίπεδο, γι’ αυτό διακόπτουμε την πορεία των βαθμιδοφόρων σχεδιάζοντας δύο παράλληλες λοξές γραμμές τομής. Εάν η κλίμακα ενώνει μόνο δύο επίπεδα, οι βαθμίδες μετά το σημείο διακοπής της σκάλας σχεδιάζονται με διακεκομμένες γραμμές.
7. To πλάτος του φαναριού (φ), του οποίου αναγράφουμε πάντοτε την ακριβή διάσταση.

Για να είναι ορθή η σχεδίαση της σκάλας πρέπει να περιλαμβάνει πάντοτε τα ακόλουθα στοιχεία όπως αυτά επισημαίνονται και στα προηγούμενα σκαριφήματα:
✓ Στην κατώτερη στάθμη δείχνονται με γραμμές προβολής οι προβολές της άνοψης τόσο του κλάδου ανάβασης, όσο και του φαναριού της σκάλας
✓ Η γραμμή ανάβασης με αρίθμηση των πατημάτων σε κλίμακες σχεδίου ίσες και μεγαλύτερες της 1:50.
✓ Να μπαίνουν στάθμες στα πλατύσκαλα, ειδικά όταν η σκάλα έχει ασύμμετρους κλάδους.